Dima Hamdan yn ennill Gwobr Iris fawreddog am Blood Like Water

Mae Louisa Connolly-Burnham wedi ennill y wobr Gorau Ym Mhrydain a noddir gan Film4 a Pinewood Studiosam ei ffilm Sister Wives.

Mae Dima Hamdan yn wneuthurwraig ffilmiau a newyddiadurwraig Palesteinaidd sydd wedi'i lleoli yn Berlin. Fel gwneuthurwraig ffilmiau hunanddysgedig, cyfarwyddodd nifer o ffilmiau byrion yn y DU, yr Iorddonen, yr Almaen a Phalesteina. Enillodd ei ffilm fer flaenorol, The Bomb (Yr Almaen, 2019), wobr "Cyfarwyddwr Benywaidd Orau" yng Ngŵyl Ffilm Ayodhya yn India.Mae ffilm Dima, Blood Like Water, yn adrodd hanes Shadi sy'n cychwyn ar antur gyfrinachol, ac yn llusgo ei deulu i fagl ar ddamwain lle mai dim ond dau ddewis sydd ganddynt; naill ai cydweithio â meddiannaeth Israel, neu gael eu cywilyddio a'u bychanu gan eu pobl eu hunain.

Dywedodd Dima: "Mae'n anrhydedd mawr i mi dderbyn Gwobr Ffilm Iris 2024, nid yn unig oherwydd mai 'Oscars' y byd ffilm fer LGBTQ+ ydyw, ond hefyd oherwydd ei fod yn dod o gymuned sydd wedi lleisio ei chefnogaeth fwyfwy i Balestina yn ystod y blynyddoedd diwethaf. "Bob blwyddyn yn Gay Pride, rwy'n cael fy syfrdanu'n fawr gan weld actifyddion LHDTC+ yn llafarganu am ryddhau Palesteina, gan wrthod caniatáu i feddiannaeth Israel gael ei ‘bincgalchio’ ac addysgu eu cyfoedion - gan eu hatgoffa nad oes balchder ar strydoedd Tel Aviv pan fydd dynion hoyw bregus Palestina yn cael eu blacmelio, eu niweidio, eu gorfodi i fradychu eu cymunedau,  a hyd yn oed yn marw. Heddiw, nid oes balchder pan fydd milwr o Israel, wedi'i orchuddio ag offer milwrol llawn, yn chwifio'r faner enfys dros adfeilion cartrefi ein pobl yn Gaza.

"Mae'r hil-laddiad parhaus yn Gaza yn taflu cysgod tywyll dros bopeth rydyn ni'n ei wneud. Mae'n anodd dathlu cyflawniadau personol pan fydd y rhyfel sy’n fwyaf amlwg ar y teledu a ffrydio byw yn hanes dynol wedi llusgo ymlaen am flwyddyn heb unrhyw ddiwedd yn y golwg. "Er mwyn goroesi'r cyfnod tywyll hwn, rwy'n dod o hyd i gryfder trwy ragweld dyfodol pan fydd hyn i gyd drosodd. Yn y weledigaeth honno, rwy'n cymryd cysur gan wybod y bydd Gwobr Iris, ei thîm gwych, a'r rheithgor yn dal lle arbennig yn fy nghalon am sefyll gyda ni a helpu i chwyddo ein lleisiau. “’Diolch yn fawr’ o’r galon, oddi wrtha i.”

Wrth siarad ar ran y Rheithgor Rhyngwladol, dywedodd y cadeirydd Adam Price: "Am ei actio a'i chyfarwyddo anhygoel a'i set fach iawn, mae gennym y teimlad bod y ffilm hon wedi'i gwneud o frys yn y foment, i'n hatgoffa bod y byd hefyd yn llawn o Arabiaid queer gyda rhieni sy'n eu caru. Ffilm amserol ac atgof pwysig bod pobl queer yn bodoli ym mhobman, gan gynnwys ym Mhalestina ar adeg o ryfel a galwedigaeth. Mae'r rheithgor yn dyfarnu Gwobr Iris 2024 i Blood Like Water a gyfarwyddwyd gan Dima Hamdan. "Mae clod uchel am Love, Jamie, gan Karla Murthy (UDA), dathliad teimladwy o oroesi queer, portread bythgofiadwy o bŵer celf a chyfeillgarwch i fynd y tu hwnt i'r cyfyngiadau mwyaf llwm hyd yn oed. "Ac mae clod uchel hefyd am Boys in the Water  gan Pawel Thomas Larue (Ffrainc) am ei archwiliad sensitif o hunaniaeth draws a chymhlethdodau hunan-dderbyn yn ei bortread atgofus o un haf trawsnewidiol."

Mae Louisa Connolly-Burnham yn gyfarwyddwraig a sgriptiwraig arobryn o Birmingham a sefydlodd y cwmni cynhyrchu Thimble Films yn 2019. Ym mis Ionawr 2024 gorffennodd Louisa brif ffotograffiaeth Sister Wives, ffilm fer a ysgrifennodd, cyfarwyddodd, cynhyrchwyd a serennodd ynddi ochr yn ochr ag enillydd BAFTA Mia McKenna-Bruce (How to Have Sex).

Stori serch aml-haenog yw Sister Wives sy'n adrodd hanes menywod ifanc sy'n byw mewn cymdeithas lymaidd, ffwndamentalaidd, aml-wreiciol yn Utah, UDA yn 2003. Mae Kaidence a Galilea yn cael eu rhwymo i'w gilydd, o dan yr un to, yn yr un briodas, wrth iddynt ddatblygu teimladau brawychus, newydd, cyffrous i'w gilydd.

Tim Highsted yw Cadeirydd y rheithgor ar gyfer Gwobr Iris Gorau Ym Mhrydain: "Mae'r rheithgor yn dyfarnu'r wobr Gorau Ym Mhrydain i ddrama hyfryd Louise Connolly-Burnham sydd wedi ei pherfformio yn deimladwy, am ddwy fenyw yn gwrthryfela yn erbyn cyfyngiadau cymdeithasol a chrefyddol eu cymuned a dod o hyd i gariad at ei gilydd. "Mae clod uchel yn mynd at ddrama deimladwy Peter Darney, G-Flat, sydd wedi'i sgriptio'n dyner ac a gyfarwyddwyd yn gynnil am ddioddefwr strôc hoyw oedrannus sy'n cyflogi gweithiwr rhyw gwrywaidd, gyda pherfformiad buddugol gan Richard Wilson. Mae clod uchel hefyd am y ddrama bwerus ac iasol am lofruddiaeth homoffobig Declan Flynn yn Nulyn ym 1982, Fairview Park, a gyfarwyddwyd gan Aymeric Nicolet ac Ellie Hodgetts.”

Bydd Channel 4 yn ffrydio pob un o'r 15 ffilm Gorau Ym Mhrydain ar y rhestr fer am flwyddyn gyfan yn dilyn yr ŵyl. Bydd Sister Wives, a'r ffilmiau byrion eraill yn y rhaglen Family Dynamics ar gael yn hwyr nos Sadwrn am 02.35. Bydd holl ffilmiau byrion unigol Prydeinig Iris a'r tair rhaglen y maen nhw ynddynt hefyd yn cael eu rhyddhau ar ffrydio Channel 4.

Dywedodd Berwyn Rowlands, Cyfarwyddwr Gŵyl Ffilm LHDTQ+ Gwobr Iris:  "Rwy'n falch iawn bod Iris yn gallu rhannu straeon nad ydynt o reidrwydd yn cael eu cynnwys gan y brif ffrwd. Eleni mae'r gwneuthurwyr ffilm wedi canolbwyntio ar yr agwedd fwy difrifol ar fywyd LHDTQ+. Er bod llawer yn dywyll mae gobaith o hyd."

Dywedodd Lee Walters, Prif Weithredwr Ffilm Cymru Wales: "Llongyfarchiadau i'r holl enwebeion ac enillwyr yng Ngwobr Iris eleni. Fel cyllidwyr balch o'r ŵyl ffilm, rydym yn falch o weld yr holl straeon LHDTQ+ gwych hyn ar y sgrin fawr, yn enwedig y dalent Gymreig wych a arddangoswyd eleni, gan gynnwys India’s 1st Best Trans Model Agency  gan Ila Mehrotra a ffilmiau byrion Diomysus, Fisitor, G Flat a Sally Leapt Out of a Window Last Night. Llongyfarchiadau bawb!"